Tuesday 24 April 2018

विदग्धा वाक् 19- मलयाचलसंसर्गान्न

मलयाचलसंसर्गान्न वेणुश्चन्दनायते ।
अन्तःसारविहीनानां रसः केनोपजायते ॥

--नित्यनीतिः ४८


मलयाचल-संसर्गात् न वेणुः चन्दनायते । अन्तःसार-विहीनानां रसः केन उपजायते ॥


मलयाचल-संसर्गात् वेणुः न चन्दनायते । अन्तःसारविहीनानां रसः केन उपजायते? ॥


केवल मलय पर्वत के संग होनेमात्र से बाँस (का पेड़) चन्दन का नहीं बन जाएगा। जिनके अन्दर कोई सार नहीं है, उनसे रस कहाँ से निकलेगी?


మలయపర్వతం సంపర్కం కలిగినంత మాత్రాన (ఆ కొండపై పెరిగినంత మాత్రాన) వేణువు చందనం అయిపోదు. లోపల సారం లేని వాటికి రసం దేనినుండి వస్తుంది?


Bamboo does not become sandalwood just by the contact of Malaya mountain. Whence will essence be produced, of those which do not have any stuff inside?


--------------------------------
మలయాచలసంసర్గాన్న వేణుశ్చన్దనాయతే ।
అన్తఃసారవిహీనానాం రసః కేనోపజాయతే ॥
--నిత్యనీతిః ౪౮

మలయాచల-సంసర్గాత్ న వేణుః చన్దనాయతే । అన్తఃసార-విహీనానాం రసః కేన ఉపజాయతే ॥

మలయాచల-సంసర్గాత్ వేణుః న చన్దనాయతే । అన్తఃసారవిహీనానాం రసః కేన ఉపజాయతే?

మలయపర్వతం సంపర్కం కలిగినంత మాత్రాన (ఆకొండపై పెరిగినంత మాత్రాన) వేణువు చందనం అయిపోదు. లోపల సారం లేనప్పుడు రసం దేనితో వస్తుంది?
--------------------------------
 

विदग्धा वाक् 18- बहूनामप्यसाराणां

बहूनामप्यसाराणां समवायो हि दुर्जयः ।
तृणैरावेष्ट्यते रज्जुर्येन नागोऽपि बद्ध्यते ॥
--पञ्चतन्त्रम् १.३६१
 
बहूनाम् अपि असाराणां समवायः हि दुर्जयः । तृणैः आवेष्ट्यते रज्जुः येन नागः अपि बद्ध्यते ॥
 
बहूनाम् अपि असाराणां समवायः दुर्जयः हि । रज्जुः तृणैः आवेष्ट्यते, येन नागः अपि बद्ध्यते ॥
 
बहुतसारे बलहीन वस्तुओं का सम्मेलन भी अजय (जिसे जीता न जासके) हो जाता है। (इसका उदाहरण है-) घास (के तिनकों) द्वारा निर्मित रस्सी से हाथी भी बाँधा जाता है।
 
అనేక బలహీన వస్తువుల (కలిస్తే వాటి) సముదాయం అజేయమవుతుంది. (ఉదాహరణ-) గడ్డిపోచలతో చేసిన తాడుతో ఏనుగు సైతం బంధింపబడుతుంది.
 
A collection of many weak things is unbeatable, too. A rope is formed by straws, by which even an elephant is tied.
--------------------------------

బహూనామప్యసారాణాం సమవాయో హి దుర్జయః ।
తృణైరావేష్ట్యతే రజ్జుర్యేన నాగోఽపి బద్ధ్యతే ॥
--పఞ్చతన్త్రమ్ ౧.౩౬౧

బహూనామ్ అపి అసారాణాం సమవాయః హి దుర్జయః । తృణైః ఆవేష్ట్యతే రజ్జుః యేన నాగః అపి బద్ధ్యతే ॥

బహూనామ్ అపి అసారాణాం సమవాయః దుర్జయః హి । రజ్జుః తృణైః ఆవేష్ట్యతే, యేన నాగః అపి బద్ధ్యతే ॥

అనేక బలహీన వస్తువుల (కలిస్తే వాటి) సముదాయం అజేయమవుతుంది. (ఉదాహరణ-) గడ్డిపోచలతో చేసిన తాడుతో ఏనుగు సైతం బంధింపబడుతుంది.
--------------------------------
 

विदग्धा वाक् 17- चपला रसना

चपला रसना नित्यमार्द्रस्थलनिवासिनी ।
स्खलत्येव सुखं तस्मात्तां धीदाम्ना निबन्धयेत्॥

--नित्यनीतिः ४४

चपला रसना नित्यम् आर्द्रस्थल-निवासिनी । स्खलति एव सुखं तस्मात् तां धीदाम्ना निबन्धयेत्॥
 
चपला रसना नित्यम् आर्द्रस्थलनिवासिनी (सती) सुखं स्खलति एव। तस्मात् तां धीदाम्ना निबन्धयेत्॥
 
जिह्वा सदा ही गीली स्थान पर रहती है। आराम से फिसल जाती है। अतः उसे बुद्धि नाम के धागे से बांधना चाहिए।
 
నాలుక ఎప్పుడూ తడిగా ఉండే చోటే ఉంటుంది. సులువుగా జారుతుంటుంది. అందువల్ల బుద్ధి అనే దారంతో దాన్ని కట్టేసి ఉంచాలి.
 
The fickle tongue that always lives in a wet ground, can easily slip. Hence it should be tied by the rope of intellect.

--------------------------------
చపలా రసనా నిత్యమార్ద్రస్థలనివాసినీ ।
స్ఖలత్యేవ సుఖం తస్మాత్తాం ధీదామ్నా నిబన్ధయేత్॥
--నిత్యనీతిః ౪౪

చపలా రసనా నిత్యమ్ ఆర్ద్రస్థల-నివాసినీ । స్ఖలతి ఏవ సుఖం తస్మాత్ తాం ధీదామ్నా నిబన్ధయేత్॥

చపలా రసనా నిత్యమ్ ఆర్ద్రస్థలనివాసినీ (సతీ) సుఖం స్ఖలతి ఏవ। తస్మాత్ తాం ధీదామ్నా నిబన్ధయేత్॥

నాలుక ఎప్పుడూ తడిగా ఉండే చోటే ఉంటుంది. సులువుగా జారుతుంటుంది. అందువల్ల బుద్ధి అనే దారంతో దాన్ని కట్టేసి ఉంచాలి.
--------------------------------
 

विदग्धा वाक् 16- सौहार्दस्वर्णरेखाणाम्

सौहार्दस्वर्णरेखाणामुच्चावचभिदां जुषाम्।
परोक्षमिति कोऽप्यस्ति परीक्षानिकषोपलः ॥

--नित्यनीतिः ४२
 

सौहार्द-स्वर्णरेखाणाम् उच्चावचभिदां जुषाम्। परोक्षम् इति कः अपि अस्ति परीक्षा-निकषोपलः ॥
 

सौहार्द-स्वर्णरेखाणाम् उच्चावचभिदां जुषां परोक्षम् इति कोऽपि परीक्षा-निकषोपलः अस्ति ॥
 

मित्रता के सोने की रेखाओं की ऊंच नीच को जो जानना चाहते हैं, उनकी एक कसौटी होती है- परोक्ष (पीठपीछे बोलने वाले शब्द)।
 

స్నేహమనే బంగారు రేఖల హెచ్చుతగ్గులు తెలుసుకోగోరేవారికి ‘పరోక్షం’ (మనం లేనప్పుడు, మన వెనక చెప్పుకునే మాటలు) అనే  గీటురాయి ఒకటి ఉంటుంది.

What is said in (one’s) absence is the touch stone for those who want to know the highs and lows of the lines of gold of friendship.


--------------------------------
సౌహార్దస్వర్ణరేఖాణాముచ్చావచభిదాం జుషామ్ ।
పరోక్షమితి కోఽప్యస్తి పరీక్షానికషోపలః ॥
--నిత్యనీతిః ౪౨

సౌహార్ద-స్వర్ణరేఖాణామ్ ఉచ్చావచభిదాం జుషామ్। పరోక్షమ్ ఇతి కః అపి అస్తి పరీక్షా-నికషోపలః ॥

సౌహార్ద-స్వర్ణరేఖాణామ్ ఉచ్చావచభిదాం జుషామ్। పరోక్షమ్ ఇతి కోఽపి పరీక్షా-నికషోపలః అస్తి ॥

స్నేహమనే బంగారు రేఖల హెచ్చుతగ్గులు తెలుసుకోగోరేవారికి పరోక్షం’ (మనం లేనప్పుడు, మన వెనక చెప్పుకునే మాటలు) అనే గీటురాయి ఒకటి ఉంటుంది.
--------------------------------